Kaj sia, odoj sja jek romni te jek rom. Čoripnaha dživenas, no pativalone. Rodnas pre
pumende pativaja butaha. Celo berš kernas o košara, u bikenkernas palo gava te palo fori.
Lengeri buti pindžarnas ma but chulaja. Sja len savoro, so lenge ko dživipen kampija. Čak
jek len na sja. Čhavoren lenge o baro Del na dina. Mojinelas i romni, hoj jekhe čhavore te
šegitinel lenge o Baro Del, te džanen vaš kaske te dživen. Aci, aci, mojinda i romni, hoj o Del
la avri šunda, u pro phure poki lenge dina muršore. Bari loš lenge sja andro jile. Hirešno sja
o rom, hoj hino muršoro. To Eoma sle lošale, hoj pro phuripen ela keril lende ko te keren.
Avka džanas o berša, o čhavoro barolas sar barolas. O Roma palo čhavoro, ma vakerenas.
Pre kaste hino čhido? Ise jov ma na barol. Barija avri le dadeske ži ko poki. Dureder na, ta
na, te baron. Savoro kerlas sar o avera čhavore, čak na barolas sar o avera čhave. I daj le
dadeha, pumenge pharo šero olestar na kerenas, mer le čhavore bare kamenas. Le
romenge phenenas:
„Savo hino, aso hino, amaro čhavoro hino.“
Te o Roma le čhavore kamenas, mer sja godaver, te lačhe jileskero. Hijaba sja ciknoro, i buti
kerlas. Šegitinlas la dake, te le dadeske, savora butaha. Jekfar o Jožko, mer avka pe o čha
vičinlas, bešlas teli phabajin, u gondolinkerlas.
,,O avera čhave andre mire berša, ma dikherkeren palo čhaja, me oda naštik kerav. Savi
man kamjas? Savore o Romane čhave hine bare, uče, čak me sjom aso cikno. Soske me na
baruvav? So hin oda manca? Sjom nasvalo? Džav me andro vilago! Valeko man čak avri
sastarla, vaj phenla soske na baruvav.“
Geja o Jožko khere u phenda te le dadeske, te la dake, hoj džal andro vilago. Hoj phučla
valekastar soske na barol. Na kamle le te muken, mer andro vilago hin te na lačhe manuša.
Šaj leske keren na lačhe. Rovenas, no o Jožko peske te phenen na dina. Phanda leske
i dajori andro kendovo, falato bokej, falato balevasoro. O Jožko thoda pri kopaj o kendovo,
i kopaj pro valo u mukja pe pro drom. Rovlas i daj, rovlas o dat, sar dikhenas palo Jožko sar
džal andro vilago.
,,So kerela aso cikno manušoro andro vilago?“
Phenenas o Roma sar dikhle hoj o Jožko džal kathari daj, te kathalo dat. Džalas o romano
čha, vešenca, bare hedenca, predinda bare pataki, nikas na rakhja ko leske šegitindas
andre leskeri briga. Ma gondolinkerlas hoj visajola khere. Bešlas pro rito telo veš, kaj pe lija
odoj pe lija, jek phuro manuš.
„So avka bešes u gondolinkeres?“
„Bešav, bešav, sar phenen phuro papu, u gondolinkerav, so te keren, vaj džav khere, vaj
džav dureder.
„Te šaj tutar valeso phučjomas, avka tuke te phendomas.“
,,Phučen! Me tumenge čačo phena.“
,,So rodes? Vaj kas rodes?“
„Čačo tuke phena. Rodav o čačipen. O čačo? Dikhen pre mande! So dikhen? Pre soste
sjom te dikhen? So gondolinen, keci hin mange berša?“
„Deš, dešuduj?“
„No avka tumenge, akana phena o čačo. Hin mange para jek berš biš. Vaj šaj phenav iš
avka, dešena. Me rodav manuše so mange šegitindas, te baruvav. No avka oda dithol, hoj
mange na džanel niko te šegitinen.“
„Užar, užar, me tuke akana valeso phenav. Me tuke šegitina!“
„Tumen? U sar?“
„Jav u dikheha!“
Chune pumen, u džanas dureder le dromeha. Džanas celo dives. Angili rat dogele ke jekhe
bare hedoste. Telo hedo sja jek čoro u bare cikno kheroro.
,,Adaj bešav.“
„Avka dur le manušendar?“
„Mange o manuša na chibalinen.“
Phenda o phuro manuš.
„Mange o manuša chibalindehas. Nikaha na te vakeren, u te kamjomas valekaha te
vakeren, avka megin musaj te gejomas avka dur palo manuša te vakerav lenca.“ O phuro
manuš leske proda na phenda ništ.
,,Akana amenge džas te soven, u rataha tuke valeso sikava.“
Sar peske o romano čha tele pašjija, gondolinda peske.
,, Ada manuš hin talam na lačho manuš. Musaj te merkina pre leste, tena mange valeso
kerel!“
Hiba so o šero tele thoda, ma sovelas. Rataha sar upre uštile, valeso chale, žužo panori pile,
o phuro manuš leske phenda. ,,Jav, akana tuke valeso sikava!“
Ligena le ko baro učo bar.
,,Dik, adaj hin andrada bar, jek chev.“
„Me preko aja chev, man nadžanav te ciden mer hin bare cikni. Te keren ala chevatar
bareder, pe nadel. O bar hin bare zoralo. Ma me oda trobindom, no nadina pe oda te keren.
Soske sjom andre te džan?“
„Me tuke savoro phena. Beš tele!“
Bešte tele pro bara, u o phuro manuš leske kezdinda te vakeren.
„Te džaha andre, dikheha aver vilago. No madara! Niko tuke na kerla ništ. Čak ker, so tuke
phena me! Džaha andre, u dikheha baro barvajipen. Dikheha somnakaj, demanti, somnakune
lanci, kerpelici, čeni, te aver barvajipen. No ma chude ke nisoste! Oda tuke phenav,
sar chudeha ke valesoste, vaj leha valeso, buter avri naveha!“
,,U so sjom te keren?“
„Sar džaha andre, rode jek purani piri, te oda rakheha, rode jek purano kendovo, te oda
rakheha, rode jek purano caklo. Ela andre pani, ma čhor avri! Merkin tena avri čhordol!“
„Oda hin savoro?“
„Savoro! Ma troma aver valeso te len! Šun mire lava!“
„Lačhe!“
Gele ko bar, ki chev. Lokone pe o romano čha andre chuna, mer sja cikno. Sar andre geja, ži
but džalas, ništ na dikhja. Pro but, duralur dikhja sar valeso labol. Geja pašeder, akor dikhja
hoj oda o somnakaj le demantenca labolas, aci sja but. Le romane čhaske majna o jakha avri
pele. Aci barvajipen mek pro jakha na dikhja.
“Gulo Del so akada hin? Musaj te merkonav, naštik ovav ži but! Lav so phenda, u džav ere pale,
kaj o manuša dživen.“
Kezdinda te roden. Pro but, pro but, rakhja pro agor jek purani piri.
„Gulo Del, soske leske ela aja purani piri? No te la kamel, mek!“
Rodlas dureder, kaj šaj ovel oda kendovo? Rodlas, rodlas, na džanlas te rakhen. Gada
odoj sle ase, hoj o jilo andri šuk lošajolas. Somnakune thavenca avri sivkerde, demantenca
avri rakinde. Soske leske hin purano kendovo? Rakhja o purano kendovo, sja pro agor čhido,
sar rondo. Lija le upre, u thoda andri žeba.
,,Kaj akana te roden oda caklo?“
Upre tele phirlas, o caklo na ta na te rakhen.
,,Kaj šaj ovel? Savoro upre phirdom, nisavo purano caklo na rakhjom.“
Phirlas, rodlas, pandik dikhja valesavo bare šukar pochtan, sja čhido pre valesoste.
„So hin andre učhardo ale šukare pochtaneha?“
Ciňa tele o pochtan, akor dikhja so hin andre učhardo. Ačhlas odoj baruni čhaj. Bare šukar
u asi cikni sar jov. Dikhelas pre late, u o jakha pal late na džanlas te len. Bare sjal šukar, čak
barestar.
„U sjal asi cikni sar sjom me.“
Ma asa na dikha, zijand. Na ikerda avri o Jožko, la džuvja čumuna.
„Nela mange pharo, hoj na čuminom tut.“ Phenda peske o Jožko. Sar bandija vaši piri, akor
dikhja pašo pindre la čhake o caklo.
„Adaj sjal!“, phenda o Jožko.
„Ma hin man savoro. Šaj džav pale.“
,,Ma ker oda!“
Šunda pal piro dumo o romano čha. Visajija hoj ko leha vakerel. Dikhel, oda leha vakerlda
i baruni čhaj.
,,So tu ma nasjal baruni? Tu džives?“ ,,Dživav, tu man avri vatindal, oleha hoj man čumiňal.
But berša avkake ačhas, baruni, u užaras ko avla. Naštik andre avlas bareder manuš, čak
aso cikno sar sjal tu. U ase pro vilago hin bare frima. Mek koda tut kampija te rakhen. Ova
tiri romni, te man kames.“
„Te kamen tut kamjomas,no naštik tut are avri lav! Čak oda so phenda o manuš so man
avral užarel. Oda, phenda so šaj are lav. Te la buter sar phenda, are avri man ma na chuda,
ani tu.“
,,Madara, naštik are lijal barvajipen, no so are džala pre pire pindre, oda na phenda hoj
naštik les! Madara, oda manuš so hin avral, hin miro dat. But berša užarel pre akada dives,
kana are dža avri. Rodlas ase manuše sar sjal tu, cikne, pativale u kerdas so leske miro dat
phendas. U manuše so man kamjas asa savi sjom, u mek koda so man, sar bar čumiňas. Tu
sjal lačho manuš, tuke na kampija o barvajipen so adaj dikhjal.“
Bachtale pumen kene avri andalo barlango. Kanak pumen avri cidnas andalo barlango, o
phuro manuš len užarlas. Sar dikhja hoj avri avel te leskeri čhaj, kezdinda bare te roven.
“Ma gondolindom hoj ma avri naveha!“ Kezdinda len te čumitkeren, aso sja lošalo hoj dikhel
pira čhajora.
„Pajikerav tuke baro Del, hoj ikerda avri. Hoj na lija le barvajipnestar Sar tuke sjom te
pajikeren?“
„Ma me sjom avri potindo! Tiri čhaj, pe mange priminda romnake.“
„Te pe tuke priminda, džanel so kerel. Sjal lačho manuš! Mek kampel valeso te keren!“
Lija avri o caklo, phutrada, čhorda pro romano čha, pandik pre piri čhaj. Phučen so pe
ačhija? O romano čha, te i čhaj kezdinde te baron. Sar dikhja o Jožko so pe leha kerda
phenda, sar dikhav o vilago mange šegitinda.
,,Pajikerav tumenge.“
Dikhja pri čhaj u phenda.
,Aakana sjam ase sar o avera terne manuša. Me asi sjomas, čak o stiguni so pal leste na
kamjom te džan romeste, manca akada kerda.,,
Gondolinda, hoj aso cikno manuš u pativalo, pe na rakhla so man avri vatinla.
„Pajikerav tuke. Akana kampel te džan khere! Khere amen užaren ma but berša. Jav amenca!
Pandik džaha ke tiro dat, te pali daj.“
Mukle pumen pro drom. O drom pe džalas lokone, mer savore sle bachtale. Pro but ale
andro jek foro. Andro foro kanak ale sikada o phuro manuš pri bari kaštija, akadaj bešav.
,,Tu sjal kiraji? Sjom.“
O Jožko o jakha avri juminda, pro phuro manuš. Sar džanas palo foro, o manuša
pindžarnas le kiraji, te leskera čha. O vasta lenge čumitkernas, amdri loš, hoj hine ma khere.
Maškare andro foro, cina o kiraji avri o kendovo, u le manušenge devkernas o chabena.
„Chan, pijen so tumenge kampel.“
Pandik lija i purani piri, u le manušenge ulavkernas o love.
„Keden, dav jilestar, tirindan buťt kanak adaj na sjomas. Akana tumenge ela megin lačhe.“
„Kiraji amaro, phen amenge, ko hin ada kalosegno čha?“
„Ada ela tumaro kiraji!“
O kiraji kerda baro bijav. O manuša pijenas, chanas trin divesa te trin rata. Pandik bešte
andro hintovi, u mukle pumen pro drom ke le Jožkoskero dat te ki daj. Sar o Jožko aja khere,
o Roma le na pindžarde. Čak i daj le dadeha le pindžarde. Sar dikhle ko ke lende avel, aso
šukar terno, učo, barvalo manuš, u mek sar dikhle hoj hin oda lengero čha o Jožko, andri loš
rovenas. Te maškaro Roma sja bari loš, sar pindžarde le Jožko. O Jožko čajarkerda savore
Romen palo kendovo. Ulavkerda lenge love. O Jožko pandik lija la dajora le dadeha peha
andri kaštija. Čačo hin, hoj o Roma pandik na sle ase čore sar lenge o Jožko šegitinda. Dina
len aci love, hoj mek te lengere čhavorenge sja lačhe. Azutastar pe phenel, hoj na savore
Roma hine čorore, hoj hin maškar lende te bare barvale. Ko ala paramisake patal, lačhe
kerel! Mer čačo hin hoj maškaro Roma hin azutastar bare frima ase ciknore manuša sar sja
o Jožko. U te sja, vaj hin, oda nane briga, mer šaj pe mukel andro vilago, avka sar o romano
Jožko.
