Blog

Palo Roma pe bare but vakerel. No frima pe vakerel pal lengero pharo
dživipen. Šoha len na kamenas, del pe te phenen hoj na kamen ani akana.
Šoha len na sja loko dživipe. Sar mukle pumen o Roma palo celo vilago,
kanak naštam andal amari phuv. Ma akor džandam o Roma hoj oda nela
loko dživipe. O Roma prejdindam bara ladžaha ta bare pharipnaha. Čačo
hin hoj sjam avera, no lačhe jilengere. Hin amen amare dija, amaro romano
kheliben, amare buta so kerenas o Roma. Andrada šaj keras o hirešago. U
avka sle amen manuša so pumenge avri gondolinkernas vašo Roma
paramisa, so vakerenas pašo jaga, kanak o Roma beškernas avral pro udvari.
U avka kezdinde o Roma pumenge te ikren vigik kaj bešenas o Roma
manušen, so vakernas o paramisa. O Roma akor na gondolindehas so kerde
vaš akanaskere Roma. Hoj save ena akala paramisa vaš amenge akana
baro barvajipen. U aso manuš sja te amen. Pindžarnas le savore Roma,
dokeril. Kanak merlas valesavo Rom, savore Roma džanas duj rata te vartalinen.
Odoj pe duj rata bešlas, u vakerlas. Ada manuš vakerlas so pe le
Romenge ačhija so sja pro hasaviben, vaj so pe ačhija le lavutarenge pro
bijava, pro bali. No jekbuter vakerelas o paramisa le romenge, avral pašo
jaga. Džanas kijarati ki jag, beškernas pro tekovi u užarenas kanak avla
o phuro Gabo. Lošajonas so megin lenge vakerla, vaj savi nevi paramisa
lenge megin vakerla. Kanak aja khere o romani andali Rumunsko, kaj sja
andro mariben, sle amen duj manuša so o paramisa vakernas. No o Roma
vakernas, hoj o Gabo sja feder. U avka šundam te akaja paramisa, so
tumenge akana vakera. Kaj sja odoj sja, patan hoj oda sja, sja jek romani
šukar čhaj. Akaja romani čhaj, na sja čak šukar, no sja te godaver. Na jek
terno čha la kamjas romnake, no sako jek džalas khere ladžaha. O phure
romna pal late vakernas hoj ačhla phura čhake. Vaj hoj preko kedel, u preko
kedla, u ela palo hirešago. Lakero baro kamiben sle o grasta. No džanlas te
keren iš kerilo grasta. Džanlas te thoven le grasteske o petala, te o petala.
Kanak bešlas pro grast gondolinlas hoj hini andro zego. U šaj ovel, hoj
vašoda peske na džanelas drom te rakhen ko kamiben, ke terne čhaste.
Avkake pumenge o romna pal late vakernas. Niko pe lake na tecinel! No joj,
rodlas na čak šukare, no kamjas te ovel te godaver. Niko pe lake na tecinelas.
Jek dives, angil kijarate, pe i Esterka kena avri le grasteha, te prejdinen.
,,Dade, thodom le grasteske nevo petalo. Džav leha avri. Dikha či leske kerdom
lačhe o petalo.“
,,Ma dža dur! Na pindžaras ada adaj. Tena našjos valeka, andro veša!“
,,Ma dara! Na dža dur.“
Sar avka džalas dijavlas, ani na džanda sar geja andro veš. Dikherkerlas keril
peste, u dikhelas savo hin šukar akada veš. Sja bare šukar. Sja žužo smreko,
u žuži jedliška. Šukare saginelas. Dikherkerlas pro bare šukar viraga.
,,Kaj pumen lile ase bare šukar viraga? Ma but dikhjom ,no ase šukar viraga
mek na dikhjom. Kaj pumen lile ase šukar viraga?“ Phenda peske i Esterka.
U sja oda čačo. Šukar, lole,žute, parne, šakovake save čak hin pro vilago.
,,Kaj me ajom? Savo hin ada veš?“
Phenda peske i Esterka.
„Akaso valeso valeka šaj barol?“
Pandik dikhja jek bare šukar jedliška. Tel akaja jedliška barolas bare šukar
virago. Sja celo somnakuno. No saginelas bare dur. I Esterka na kamlas te
paťan pire jakhenge. Ma na džanlas kaj sigeder te dikhen, aci šuk pre jekhe
thaneste, mek na dikhja.
„Akada virago hin jek šukareder, te jek šukareder saginel.“
Chutia tele palo grast, u geja ko virago. Bešta ko virago, u nadžanlas o jakha
tele te len, aso sja šukar, te avka saginlas. Gondolinkerlas či hin le tele te
čhinen, vaj na.
,,Te ava khere o Roma mange na patana te lenge vakera so dikhjom.“
Gondolinkerlas, te čhinen tele ada virago, vaj na.
„Ujas zijant, te čhinen tele ada virago.“ Bešlas u dikhelas pro virago. Na
gondolinda proda, sar džan o ori. Pandik aja proda, hoj ma hin rati. Čak
o virago labolas sar o jag.
,,Sar man chuda khere? Miro dat darala, so hin manca. Lačho Del, ala viraga
man adaj ikerde. Ma na džana o drom te rakhen, khere.“
Bešlas, u rovelas. Sar avka rovelas, šunda valesavo hango.
,,Madara, čhaje, beš tuke telo smreko, me pre tute merkina! Ma dara!“
,,Ko sjal? Sikav tut! Na dikhav tut!“
,,Na, dikhes man, ačhav angil tute.“
„Kaj?“
„Adaj!“
O smreko so ačhlas angil late, bandija.
„Oda sjom me.“
I Esterka bare darandija.
„Andrada veš nane čak o viraga aver sar avrete, te o stromi vakeren. Kaj me
čori man chunom?“
,,Ma rov, načhla pe tuke ništ. Mekina pre tute, beš tuke teli sosna!“
I čhaj le graste phanda ko stromo, u bešta peske teli sosna. O virago lake
labolas, sar jag. Ani na džanda, sar tele suta. Džalas bare šukar suno. Oda
smreko so kelate vakerda, sja bare šukar princo. Ada princo užarlas pri terni
čhaj, savi avla andrada veš. Mer na akarko dikhlas o drom andrada veš. Šaj
oda sja čhaj savi sja žuže vodiha, u lačhe jileha. Kanak rataha uštija upre,
kezdinda te gondolinkeren, so sja suno. Dikhja keril peste, u aja proda, hoj
nane androda veš kaj sja.
„Kaj oda savoro našjija?“
Ani o somnakuno virago odoj na sja.
„Kaj oda sjomas? U sja oda čačo so dikhjom? Na sja oda čak suno?“
Gondolinkerlas pre savoreste. O grast lake sja phandlo ko kašt, no na sja
oda smreko. Sle odoj kašta te ase, te ase, no na ola so dikhja rati, te o viraga
na sle. Pandik lake aja angilo jakha o princo, so le dikhja andro suno. Sja
šukar, no o jakha leske sle bi kedvakero.
,,So te keren?“
Phenda peske i Esterka.
,,Te khere man miro dat rodel u daral so hin manca.“ No me užara, so ela
kijarati. Nadžav khere! Užara!“
U avka i Esterka bešlas, dijavlas, kedlas o jahodi, u andali čar kedlas
o rataskero pani. No dureder na džalas, čak avka hoj dikhelas o smreko.
Poloke avlas i rat. Dikhelas sar agorestar o veš pe megin kerlas preko smrekenge,
u jedliškenge. Poloke pumen sikavnas te o šukar viraga. Te o dubo
so sja, pe visarda pro smreko. Oda smreko sja aso šukar, sar te ulehas upre
rakinde demanti, avka labolas duralur. U o somnakuno virago pe megin
sikada, no sja šukareder sar ič kijarati.
,,Avka me ada savoro ič kijarati dikhjom, na sjomas oda suno. U oda suno so
sjomas, ela čačo.“
Sar avka gondolinkerlas, aja bari bajvaj. Asi sja oja bajvaj zorali, hoj o gaji
phagerlas, u o kašt bare jajkinlas andri duk. Sar oda i Esterka dikhja, ačhija
angilo kašt, u pire teštoha o kašt andre učharlas. Kaj o gaji i bajvaj kamlas te
phagen, odoj i Esterka le vastenca ikrelas, tena phadol. Avkake i Esterka ceji
rat braninelas o kašt. Pro rataha, i bajvaj ačhija upre. Ma na phudlas.
I Esterka suta tele telo smreko, kaj sja te lakero grast phandlo. Te o grast lake
šegitinlas. Palo dilo kanak uštija upre, oda veš odoj megin na sja. Ani
o viraga odoj na sle. Ma džanlas so la užarel rati. So oda ela. Le rataskere
paniha so sja pri čar, peske thovkerda o tešto, avka sja mardi le gajendar so
la marnas. Kena peske jahodi, pija pani so kena pali čar. Te palo prajta. Sar
avlas i rati, te veš sja aver. Aja i rati, te i bajvaj, te na lačho idejo. O kačta avri
visarkerda i bajvaj. I bajvaj kamja avri te visaren te i sosna. Čhinda pira
rokjatar, u phanda pe ki sosna. I bajvaj la marlas. O rat latar džalas, avka la
marnas o gaja. No joj pe la sosnatar zoralone ikrelas. Pro rataha savoro
mulinda. I Esterka tele suta phani ki sosna, asi sja mardi le gajendar.
Nadžanel ži keci suta. Sar aja ke peste, majna tele peja. Na sja andro veš, no
andri bari palota. U sja bare šukare upre urdi. „Kaj sjom?“
Na džanda so sik te phenen. Angil late ačhlas šukar terno manuš. Manuš so
le dikhja andro suno. U pašal late ačhlas, terni džuvji. Darandija.
,,Madara Esterka. Pajikerav tuke hoj avri man vatindal. O na lačho kiraji
bajvakero, amenca ada kerda, mer miri phenori na kamja te džan pal leste
romnake. Man kerda kašteske smrekoske, u mira phena somnakune viragoske.
Man kerda smrekoske, te dikhav sar mira phena valeko tele čhinla sar
virago. Te tele čhindalas oda virago, mujas, u me dikhjomas pre late sar
merkerel. No tut hin lačho vodi, te lačho jiloro, vašoda o virago na čhindal
tele. Vašoda gejom andro tiro suno. Phen, kames toven miri kirajka?“ Kanak
šunda so lake o kiraji phenda, phenda leske pale.
„Kiraji, u džanes olestar hoj sjom romni?“
,,Džanav, no u so? Tu sjal manuš sar aver! So hin proda hoj sjal Romni? Tu na
sjal akarko! Sjal lačhi, godaver, u bare šukar. Avka soske na?“
I Esterka geja khere vašo dat, u lija peske le peha.I Estarka le kirajiha lidženas
pumari phuv pativalone, godaverone. Nakerenas maškaro manuša
planišago, hoj oda hin kalo, vaj parno. Savoren kednas, hoj hine manuša.
Mer savore manuša save ale prakaja phuv, vaj žute, parne, kale, savore pro
vilago ale sar manuša.